Hoe vul je het Wlz budget in? De verschillende verstrekkingsvormen uitgelegd

De Wet langdurige zorg (WLZ) regelt de zorg voor mensen die de hele dag intensieve hulp of toezicht nodig hebben. Lees meer over de Wlz in ons inleidende artikel: Hoe werkt de Wet Langdurige Zorg.

Zorgprofiel

Na het indicatieproces, wordt een zorgprofiel toegekend. Binnen de WLZ zijn verschillende grondslagen en zorgprofielen.

De grondslag wil zeggen; de aard van de beperking, bijvoorbeeld iemand is lichamelijk gehandicapt, geestelijk gehandicapt, of er is vooral lichamelijke zorg nodig door een ziekte of geriatrische zorg ivm dementie. Bij een indicatie wordt het profiel gekozen dat het zwaarst weegt moet wegen bij het inzetten van zorg.

Zo kan iemand bijvoorbeeld zowel lijden aan dementie als aan hartfalen. Voor de verwachtte zorg weegt de dementie dan zwaarder dan de hartproblemen. Zorg die nodig is in verband met het hartfalen wordt dan evengoed verzorgd.

Het zorgprofiel geeft de zwaarte van de beperking aan.  Aan elk profiel zit een vast jaarbudget gekoppeld.

Contractering bij het zorgkantoor (ZIN) of PGB

Nadat is vastgesteld welke zorgprofiel van toepassing is, ga je met je naaste beslissen welke zorgverleners, voor welke zorg en ondersteuning worden ingezet. Vaak zet je zorg voort die al wordt verleend, bijvoorbeeld door een thuiszorgorganisatie.

Zorgverleners kunnen een overeenkomst hebben met het zorgkantoor in jouw regio. Dit hoeft niet overeen te komen met de zorgverzekering. De zorgorganisatie kan je daar zelf informatie over geven, maar je kan er ook over bellen met het zorgkantoor.

Wanneer een organisatie een contract heeft met het zorgkantoor, spreken we van Zorg in Natura (ZIN).

Als een zorgverlener of -organisatie geen overeenkomst met het zorgkantoor heeft, kun je ze (onder voorwaarden) wel inzetten, daarvoor heb je een persoonsgebonden budget (PGB) nodig. Omdat er veel bij komt kijken, en je zelf verantwoordelijk bent voor de inzet en kwaliteit, raden we je aan je hierover goed te informeren.

Zorg organiseren

Wonen in een (reguliere) zorginstelling

In het kort biedt de Wlz-zorg in een zorginstelling een gestructureerde en aangepaste omgeving waarin mensen met blijvende en complexe zorgbehoeften de benodigde zorg en ondersteuning ontvangen. Het doel is om de kwaliteit van leven van deze kwetsbare groep te verbeteren en hen te voorzien van een waardige leefomgeving. Er is 24 uur per dag hulp en zorg van professioneel personeel beschikbaar.

Zorginstellingen die Wlz-zorg leveren, variëren in grootte en specialisatie. Het kunnen verpleeghuizen zijn die zich richten op ouderenzorg, maar ook instellingen die gespecialiseerd zijn in de zorg voor mensen met een beperking. Deze instellingen dienen te voldoen aan de kwaliteitseisen die de overheid stelt.

Binnen een zorginstelling worden verschillende soorten zorg aangeboden, afhankelijk van de specifieke behoeften van de cliënten. Deze arrangementen kunnen bestaan uit persoonlijke verzorging, verpleging, dagbesteding en begeleiding.

Daarnaast kan afhankelijk van het zorgprofiel binnen een instelling medische zorg en of paramedische zorg gegeven worden.

Verder verstrekt de zorginstelling al het gebruikelijke eten en drinken aan de bewoners. Beddengoed en handdoeken vallen ook binnen de zorg en tegen extra betaling kun je ook de rest van de was laten wassen.

De woonomgeving in een Wlz-zorginstelling is aangepast aan de behoeften van de bewoners. Er zijn vaak gemeenschappelijke ruimtes waar activiteiten worden georganiseerd, en de kamers zijn uitgerust met voorzieningen die passen bij de zorgvraag van de bewoner.

Naast de reguliere instellingen zijn er ook een aantal varianten. Hierover hebben wij een apart artikel geschreven.

Zorg thuis vanuit één zorgaanbieder, volledig pakket thuis (VPT)

VPT is zorgarrangement waarbij mensen die langdurige zorg nodig hebben, zoals verpleging en persoonlijke verzorging, deze zorg thuis ontvangen in plaats van in een instelling. 

VPT omvat persoonlijke verzorging en verpleegkundige zorg, zoals hulp bij het opstaan, wassen, aankleden, toedienen van medicatie en andere verpleegkundige handelingen die nodig zijn.

Er wordt professionele begeleiding geboden, gericht op het ondersteunen van de cliënt bij dagelijkse activiteiten, het bevorderen van zelfredzaamheid en het bieden van emotionele ondersteuning.

Afhankelijk van de zorgbehoefte kan het pakket behandeling en therapie omvatten, zoals fysiotherapie, ergotherapie, logopedie of andere vormen van paramedische zorg. 

Het VPT garandeert dat er 24 uur per dag zorg beschikbaar is voor noodsituaties, wat een geruststellende gedachte is voor zowel de cliënt als zijn of haar naasten.

Voor de verstrekking van benodigde hulpmiddelen en algemene behandelingen moet een beroep gedaan worden op de zorgverzekeraar (Zvw) of de gemeente (Wmo).

Het pakket kan ook maaltijdverzorging omvatten, waarbij de voeding wordt verstrekt, rekening houdend met eventuele dieetwensen of -beperkingen. Wanneer de zorgaanbieder de mogelijkheid van maaltijdvoorziening niet biedt zal de zorgorganisatie de zorgvrager daarvoor compenseren.

Het VPT wordt geleverd door zorgaanbieders die een overeenkomst hebben met het zorgkantoor. Het is belangrijk om te weten dat de exacte invulling van het VPT kan variëren, afhankelijk van de individuele zorgbehoefte en de afspraken die zijn gemaakt tussen de zorgaanbieder, de cliënt en het zorgkantoor. 

Bij deze verstrekkingsvorm is het van belang om als mantelzorger met de zorgaanbieder goed af te stemmen welke zorg er geleverd dient te worden. Leidraad daarbij kan het opgestelde zorgplan voor het Zorgkantoor zijn.

Houd er rekening mee, dat de eigen bijdrage voor VPT hoger is dan de onderstaande verstrekkingsvormen, maar lager dan bij verblijf in een instelling.

Zorg thuis met meerdere aanbieders; modulair pakket thuis (MPT)

Dit pakket biedt flexibiliteit en maatwerk voor mensen die langdurige zorg nodig hebben maar ervoor kiezen om in hun eigen huis te blijven wonen. Het is gericht op het ondersteunen van de zelfredzaamheid en het behouden van de regie over het eigen leven. Hierbij is het mogelijk zorgmodules te combineren van verschillende zorgorganisaties op basis van de individuele behoeften van de zorgvrager. Je kan ook deels een budget inzetten via PGB voor informele zorgverleners, zoals familie.

Mogelijke modules zijn:

• Persoonlijke verzorging: b.v. hulp bij wassen, aankleden en eten;
• Verpleging: b.v. wondverzorging of toedienen medicatie;
• Begeleiding: ondersteuning bij dagelijkse activiteiten;
• Behandeling: b.v. specifieke fysiotherapie of logopedie;
• Huishoudelijke hulp.

Het MPT-pakket bevat geen verstrekking van maaltijden.

Zorgaanbieders die MPT willen leveren, kunnen gecontracteerd zijn door de zorgkantoren, maar ook via PGB worden ingezet. Er kan dus een deel in natura worden geregeld via het zorgkantoor, en een deel in eigen beheer. De gecontracteerde aanbieder met de meeste uren beheert het budget voor het zorgkantoor. Wanneer je naast gecontracteerde zorg ook een PGB wil, moet je dus met deze organisatie ook de inzet van uren coördineren. Het is aan te raden te vragen naar de zogenaamde rekenmodule die moet zijn ingevuld voor het zorgkantoor, om te controleren dat de ingezette uren overeenkomen met de afspraken. Het budget dat daarin 'overblijft', kan in principe worden ingezet voor het PGB.

Het zorgkantoor en de zorgaanbieders monitoren regelmatig de zorg zodat deze blijft aansluiten bij de behoeften van de zorgvrager. Als mantelzorger is het van belang om ook jouw ervaringen te delen met deze instanties; zodat jouw naaste de beste zorg en ondersteuning krijgt die mogelijk is.

Zorg thuis met een persoonsgebonden budget (PGB)

Het PGB binnen de WLZ stelt mensen met een langdurige zorgbehoefte in staat om zelf hun zorg en ondersteuning te regelen. Het geeft hun meer vrijheid en keuzevrijheid bij het bepalen welke zorgverleners zij willen inschakelen en welke zorg zij willen ontvangen. Men behoudt de regie.

Met het PGB kunnen zorgvragers verschillende vormen van zorg en ondersteuning inkopen, waaronder persoonlijke verzorging, verpleging, individuele begeleiding, dagbesteding, en vervoer.

Het PGB biedt flexibiliteit in de keuze van zorgverleners en de manier waarop de zorg wordt georganiseerd. Zorgverleners kunnen professionele zorgverleners zijn maar ook familieleden of naasten zijn die zorgtaken op zich nemen.  Dan wordt gesproken over informele zorg. Zij kunnen daar een vergoeding voor ontvangen vanuit PGB.  De zorgverleners hoeven geen contract te hebben met het zorgkantoor, zoals voor de andere leveringsvormen hierboven. 

Wanneer er een PGB aangevraagd wordt stelt het zorgkantoor wel eisen: o.a. met betrekking tot degene die het budget gaat beheren, dat kan de zorgvrager zelf zijn (budgetbehouder) maar als dat niet mogelijk of wenselijk is kan een gemachtigde of wettelijk vertegenwoordiger aangesteld worden. Deze taak kun jij als betrokken mantelzorger ook op je nemen. Wat er precies bij komt kijken en waar je aan moet voldoen vind je in ons artikel PGB-beheren.

Budgethouders/gemachtigden zijn verplicht om verantwoording af te leggen over de besteding van het PGB. Dit gebeurt aan de hand van een zorgovereenkomst en een zorgbeschrijving. De Sociale Verzekerings Bank (SVB) controleert op rechtmatige besteding en kan budgethouders ondersteunen bij het administratieve proces. De SVB keert de vergoedingen direct uit aan de zorgverleners zelf.

Wanneer het PGB van het zorgkantoor niet voldoende blijkt te zijn is het mogelijk om extra budget aan te vragen of een herindicatie. Een onafhankelijk clientondersteuner (OCO) kan, op kosten van het zorgkantoor, je helpen bij deze aanvraag. 

Zoals je hebt kunnen lezen zijn er veel verschillende mogelijkheden om WLZ-zorg voor je naaste in te vullen. We snappen dat het moeilijk is om hierover een beslissing te nemen. Overleg hierover met de betrokken zorgverleners en artsen, om te bepalen wat het beste zal zijn voor jouw naaste. Natuurlijk kun je ook altijd contact opnemen met Zorggenoot Hulplijn. Wij beantwoorden de vragen die je hebt en informeren je graag zodat je de beste keuzes kunt maken voor jullie specifieke zorgsituatie.