Mantelzorg: een balans tussen zorg en eigen tijd

Hoe zorg je ervoor dat je als mantelzorger niet alleen geeft, maar ook jezelf niet vergeet?

Balans en grenzen stellen

Het is belangrijk om een goed evenwicht te vinden tussen de zorg voor een naaste en het waarborgen van je eigen welzijn. Te veel geven kan leiden tot uitputting, en dat helpt uiteindelijk niemand vooruit.

Het is dus essentieel om te leren herkennen wanneer het tijd is om 'nee' te zeggen en tijd voor jezelf te nemen.

Voor veel mantelzorgers voelt het nemen van tijd voor zichzelf als een luxe, of erger nog, als een teken van falen.

Maar denk even aan de adviezen die gegeven worden tijdens een vliegreis: zet eerst je eigen zuurstofmasker op, voordat je een ander helpt. Dit is een waardevolle metafoor die ook op mantelzorg van toepassing is: wanneer je niet goed voor jezelf zorgt, kun je dat ook niet voor een ander doen.

Hulp inroepen

Ook al ben je bereid om veel te dragen, niemand is gemaakt om alles alleen te dragen.

Het opbouwen van een goed netwerk van vrienden, familieleden, buren of professionele hulpverleners kan een verschil maken. Dit netwerk kan jou ondersteuning bieden wanneer je tijd voor jezelf nodig hebt.

Besef dat goede zorg leveren vaak teamwork is. Misschien is het mogelijk om zorgtaken af te wisselen met anderen of om af en toe een vrijwilliger in te schakelen. Dit is geen teken van zwakte, maar van kracht; je erkent dat optimale zorg een gezamenlijke inspanning vereist.

Wat kan je doen?

Maak eens een overzicht van de activiteiten die je voor je naaste doet en een overzicht van wat je niet meer kan doen.

Breng in kaart welke van de activiteiten uit de eerste lijst door een professional of een ander kan worden gedaan, zodat je uit de tweede lijst activiteiten kan halen die je weer energie geven.

Het is ook belangrijk om in te zien dat tijd voor jezelf geen tijdverspilling is. Integendeel, het laadt je batterijen op en stelt je in staat om daarna de zorgtaken beter aan te kunnen. Of het nu gaat om sporten, een hobby, of gewoon even helemaal niets doen; het is essentieel voor je fysieke en mentale gezondheid.

Het integreren van ontspanningsmomenten in je dagelijkse routine kan bijdragen aan het behouden van je eigen identiteit en welzijn.

Zelfs kleine rituelen of activiteiten kunnen al verfrissend werken en je helpen om het evenwicht te bewaren.

Je eigen welzijn is net zo belangrijk

Mantelzorg geven is een deel van wie je bent, maar het definieert je niet volledig. Je eigen behoeftes mogen er ook zijn, en door daar aandacht aan te besteden, kun je er juist zijn voor een ander. Dus neem die adempauze, zet dat zuurstofmasker op en zorg ervoor dat je ook jezelf niet uit het oog verliest.

1. Plan dagelijks een 'mij-tijd' moment, hoe kort ook.

2. Stel grenzen en communiceer die duidelijk naar de betrokkenen.

3. Vraag om hulp als je merkt dat het te veel wordt.

4. Vraag hulp bij je huisarts als je het moeilijk vind grenzen te stellen.

5. Onthoud dat zelfzorg geen egoïsme is, maar een noodzaak.