Het regelen van een mantelzorgwoning

De uitdaging van op afstand zorgen

Stel je voor, je woont aan de andere kant van het land, maar je wilt er toch zijn voor je ouder die zorg nodig heeft.

Een mantelzorgwoning lijkt een ideale oplossing; een woning in je tuin, een verbouwde garage of aanpassing aan je eigen huis waar jouw ouder zelfstandig kan wonen of waar bij bij je ouders kan wonen.

Toch brengt het regelen van zo'n woonruimte ook diverse vraagstukken met zich mee. We leggen uit waar je mee te maken krijgt.

De mantelzorgwoning: een verkenning van opties

Wanneer jullie gaan bedenken welke mogelijkheden er zijn voor je naaste om bij je te gaan wonen, zijn er een aantal overwegingen:

Beschikbare ruimte

Het lijkt een open deur, maar bedenk goed welke impact de mantelzorgwoning op je eigen leefruimte zal hebben. Hoe zit het met je privacy en die van je naaste en kun je nog vrij je buitenruimte gebruiken?

Zeker wanneer de situatie een aantal jaren moet duren, is het belangrijk hier realistisch naar te kijken.

Overleg ook met een wijkverpleegkundige of ergotherapeut of de nieuwe situatie voor de benodigde zorg geschikt is: kan bijvoorbeeld een rolstoel voldoende manoeuvreren en is er voldoende ruimte, zodat de verzorgenden hun werk kunnen doen?

Privacy

Maak goede afspraken met je naaste over het betreden van elkaars woonruimte. Spreek hierover vaste tijden af, of gebruik een deurbel of intercom systeem om te horen of je bij elkaar kan binnenkomen. Spreek ook af wanneer je in elk geval niet gestoord zal worden, behalve voor noodgevallen.

Zelf bouwen of prefab

Er zijn diverse organisaties die mantelzorgwoningen aanbieden, deze bieden soms kant en klaar woningen, die met een kraan in de tuin kunnen worden getild, of bouwen een woning volgens afspraak.

Het voordeel van een kant en klare woning is dat de plaatsing weinig tijd kost. Hij kan ook eenvoudig worden weggehaald wanneer de situatie verandert. De inrichting is meestal standaard, met een aantal varianten.

Wanneer je zelf bouwt moet je goed nagaan of het bouwwerk in dezelfde vorm kan blijven staan wanneer je naaste er niet meer woont.

Vergunningen

Een mantelzorgwoning is in principe vergunningvrij te plaatsen. Wel geldt daarbij dat de woning moet worden verwijderd wanneer de mantelzorgsituatie eindigt. Dat kan bijvoorbeeld ook door een badgelegenheid te verwijderen.

Elke gemeente kan weer iets anders omgaan met de definitie van wat een mantelzorgwoning is en kan vragen om bewijs dat er sprake is van een mantelzorg.

Op deze site van de overheid vind je meer informatie over de vereisten.

Financiële aspecten

In sommige gevallen kun je aanspraak maken op tegemoetkoming in de kosten bij de aanschaf of aanpassing van een mantelzorgwoning, via de Wmo. Je kan hier bij je gemeente navraag over doen, reken er echter op dat je hier zelf kosten voor moet maken.

Kosten voor bijvoorbeeld een extra hypotheek, zijn niet aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. Het is dan ook goed om in kaart te brengen hoe dit in jullie situatie zal uitpakken.

Voor het verbruik van energie, zul je ook afspraken maken, er is natuurlijk een extra huishouden dat energie verbruikt, zorg dat je met je naaste afspreekt hoe jullie hier mee omgaan.

Vraag bij meerdere aanbieders van mantelzorgwoningen altijd eerst een offerte op, zodat je je opties goed kan vergelijken.

Een plan van aanpak

Om alles goed te regelen is het van belang om een concreet en doordacht plan te hebben.

• Begin met een eerlijk gesprek met je ouders en andere familieleden: is dit voor langere termijn realistisch en welke onderlinge afspraken maak je.
• Maak een budgetplan en breng mogelijke kostenposten in kaart.
• Bespreek met een thuiszorgorganisatie of ergotherapeut de geplande situatie voor de benodigde zorg geschikt is.
• Daarnaast is het ook van belang of de mantelzorgwoning aan de regels voldoet zodat deze buiten de vergunningplicht blijft vallen of regel een vergunning voor de bouw. Stem dit vooraf goed af met de gemeente.
• Bespreek je plannen met financiële en gemeentelijke adviseurs, en eventueel een mantelzorgmakelaar van onze Hulplijn.

Een mantelzorgwoning kent vele voordelen; je brengt de zorg letterlijk dichterbij huis. Echter, het regelen ervan vereist aandacht voor diverse aspecten.