Mijn naaste heeft psychische problemen - wat nu?

Misschien maak je je zorgen, heb je vragen of voel je je machteloos? Het belangrijkste is: je bent niet alleen!

Hoe begint het?

Als je naaste psychische problemen heeft en hulp zoekt, zal de huisarts hem naar de GGZ verwijzen. De GGZ is een verzamelnaam voor instellingen die zich op de geestelijke gezondheidszorg richten. 

Daar onderzoekt een psychiater de klachten. Hij stelt een diagnose, maakt samen met jullie een behandelplan met details over de medicijnen en therapie, wie de zorg verleent, welke rol de familie speelt etcetera. Je naaste moet hiermee akkoord gaan. Is hij dat niet, gaan jullie op zoek naar alternatieven. Pas dan start de behandeling. Kijk hier voor meer informatie. 

Goed zorgen voor jezelf 

Als je zorgt voor iemand met psychische problemen, kun je makkelijk zelf ook overbelast raken. Wat helpt? 

Kennis en voorlichting

Het is belangrijk dat je goed op de hoogte bent van de situatie van je naaste. Dit is niet altijd vanzelfsprekend, zeker wanneer je naaste hulp weigert. Het kan helpen om hier met de huisarts over te praten. Of nog beter met de organisatie die je naaste behandelt. Vaak hebben zij hiervoor ook speciale programma’s. Op de site Naasten in kracht staat ook heel veel informatie over verschillende aandoeningen en het effect op jou. Ook op de site van MIND krijg je veel uitleg over een aandoening.

Betrokken blijven bij de behandeling

Je bent als naaste een belangrijke schakel in het herstel. Deze samenwerking wordt ook wel  ‘triadisch werken’ genoemd (triade = driehoek). Meer informatie hierover vind je in de generieke module. Belangrijk is dat jullie hier allemaal open voor staan: de patiënt, jij als naaste en de behandelaar. Houdt daarbij goed je grenzen in de gaten, en let erop dat je voldoende hulp krijgt tijdens dit proces. Een handig hulpmiddel daarbij is de Triadekaart van Ypsilon.

Op zoek naar steun

Je kan je weleens alleen voelen in je situatie. Er zijn echter talloze mensen in een vergelijkbare situatie. Het kan fijn zijn met iemand te praten die zonder uitleg begrijpt wat er speelt. Deze hulpverleners en lotgenoten kun je op verschillende plekken vinden. 

Gemeente: in wijkcentra wordt door welzijnsorganisaties mantelzorgondersteuning verzorgd. Via onze Wmo-Wegwijzer kun je in jouw gemeente vinden waar je daarvoor moet zijn.

Behandelende organisatie: vaak hebben behandelende organisaties ook lotgenotengroepen waar je ervaringen kunt uitwisselen.

Algemene hulplijnen:

• MIND Korrelatie: of 0900 – 1450 (tussen 09.00 en 21.00 uur)
• Luisterlijn: of 088 – 0767 000 (24/7)
• 113 Zelfmoordpreventie of 0800 - 0113 (24/7)
• Nationale Zorgnummer: of 0900 – 2356 780 (tussen 09.00 – 12.30)

Landelijke organisaties: ook online kun je ervaringen uitwisselen op forums of via lokale groepen: 

• ADF Stichting (voor iedereen die last heeft van angst, dwang of depressie, maar ook voor hun naasten): of 0343 – 753 009 (tussen 09.00 – 13.30);
• Depressievereniging (moet je wel lid van zijn): alleen online;
• Impuls en woortblind (neurodiversiteit) 
• Naasten Centraal (naasten voor mensen met psychische kwetsbaarheid): of 0900 – 2546 674 
• Plus minus (mensen met bipolaire stoornis en naasten): of 0900 – 5123 456 (zo – vrij tussen 11.00 en 21.00)
• Stichting Borderline: of 088 – 5054 348 (tussen 09.00 en 17.00 uur)
• Naasten van verslaafden: of telefonisch op afspraak
• Stichting Zelfbeschadiging of 030 – 2311 473 (ma of vrij tussen 12.00 en 14.00 en op afspraak)
• Ypsilon: voor naasten van mensen met psychose gevoeligheid: of 088 – 000 2120 (ma, di, do, vrij tussen 10.00 en 16.00 uur)
• Familievertrouwenspersonen (naasten van mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen) of 030 – 271 23 18

Wat te doen bij een crisis? 

Een psychische crisis is een psychische noodsituatie. De gewone hulp en/of middelen om rust te brengen helpen dan niet meer. Wat kun je doen? 

• Bel de huisarts van je naaste of diens vervanger, zij kunnen hulp inschakelen van de lokale crisisdienst.*
• Bel 112 als het een noodgeval is
• Bel 113 of 0800 0113 voor een noodsituatie wanneer je naaste denkt aan zelfdoding
• Bel de Luisterlijn: 088 – 0767 000, wanneer je wilt overleggen over de situatie of wanneer je je verhaal wilt vertellen.

*Wat is een crisisdienst?

Een crisisdienst is onderdeel van een GGZ-instelling en 24/7 bereikbaar. Uitsluitend op doorverwijzing van een huisarts of andere hulpverleners, zoals politie, spoedeisende hulp en specialisten algemeen, ambulancemedewerkers, vrijgevestigde psychiaters, verslavingszorg of verpleeghuisartsen.

Er werkt een team van psychiaters, psychologen en psychiatrisch verpleegkundigen. Als er sprake is van een crisis bieden zij direct hulp en behandeling. Afhankelijk van het verdere verloop mag iemand naar huis of is het slimmer om tijdelijk in een verblijf van een GGZ-instelling te verblijven. Als er sprake is van ‘ernstig nadeel’ voor hemzelf of anderen, kan iemand tegen zijn zin worden behandeld. Dit moet door de rechter worden besloten. In de Wet Verplichte GGZ is hier meer over vastgelegd.